ما با هیچ روش قابل کنترلی حتی از طریق تشویق هم نمی توانیم تحرک فرزندمان را کنترل کنیم.
علت این که شما نتوانستید از طریق تشویق، کودکتان را کنترل کنید عدم اثر بخشی تشویق در مورد کودکان بیش فعال نیست بلکه علت آن درست اجرا نکردن اصول تشویق و تقویت رفتار می باشد. چنانچه اصول تشویق درست به کار نرود اثر بخشی آن ها نیز کاهش می یابد . برای اینکه تشویق باعث اثربخشی شود، باید این اصول را به دقت رعایت کرد :
- در درجه اول کودک باید قادر به انجام کارهایی که از او می خواهید باشد. چنانچه درخواستی از کودک داشته باشید که او نتواند با سعی و تلاش هم آن را انجام دهد، کودک از به دست آوردن تشویق منصرف می شود. به عنوان مثال از کودک بیش فعال نمی توان انتظار داشت تکالیفش را بدون اینکه یکبار هم از جای بلند شود، انجام دهد چون این کودکان به خاطر ابتلا به این اختلال قادر نیستند زمان طولانی را در جای خود بمانند، بنابراین استفاده از بهترین تقویت ها نیز باعث نمی شود که آن ها این کار را انجام دهند. ولی چنانجه از آن ها خواسته شود در حین انجام تکلیف کمتر از جایشان بلند شوند برای آنها شدنی تر است و همکاری نیز می کنند.
- باید کاری که از کودک خواسته می شود بطور کامل و روشن برای او مشخص شود تا او به دقت بداند در قالب چه رفتار هایی جایزه دریافت خواهد کرد. دادن دستور العمل های کلی، کودک را سردرگم می کند و باعث می شود رفتار مورد نظرتان را انجام ندهند. به عنوان مثال وقتی می خواهید کودکتان به صورت منظم تر تکلیفش را بنویسد و در حال نوشتن تکلیف جایش را ترک نکند، باید به او بگویید اگر در حال نوشتن 3 بار بیشتر جایش را ترک نکند پاداش دریافت می کند و چنانچه دفعات ترک موقعیت به 4 برسد پاداشی دریافت نمی کند، در این شرایط کودک به دقت توجه می کند. پس از اینکه کودک رفتار مورد نظر را انجام داد بلافاصله پاداش دادن باید صورت گیرد، چنانچه بین انجام رفتار و ارائه پاداش فاصله زیادی بیافتد، اثر آن کمتر می شود.
- نباید از پاداش های بزرگ و گران قیمت استفاده کرد. باید کودک را عادت دهیم تا به پاداش های کوچک قانع باشد. استفاده از پاداش های بزرگ تنها توقع کودک را افزایش می دهد. تنها زمانی کودک پاداش می گیرد که رفتار درخواست شده را به دقت انجام دهد نه اینکه با انجام بخشی از آن یا با خواهش و تمنا پاداش صورت بگیرد. در غیر این صورت کودک یاد می گیرد بجای انجام رفتار های درخواست شده، با چانه زدن پاداش دریافت کند. و هیچگاه نباید پاداش قبل از انجام رفتار صورت گیرد.
- آنچه به عنوان پاداش در نظر گرفته می شود باید برای کودک خوشایند باشد و دور از دسترس باشد تا به اندازه کافی برای تلاش او انگیزه ایجاد کند. در ابتدا برای شکل دهی به رفتار به ازای هر بار انجام رفتار پاداش صورت می گیرد و با گذشت زمان که کودک به انجام رفتار عادت کرد، از فراوانی ارائه پاداش کاسته شود.
دیدگاهتان را بنویسید